Nigeryjskie Cusztomy Zaciekle Walczą z Przemytem Gotówki

W ciągu ostatnich siedmiu miesięcy nigeryjska słužba celná przejęła ponad 2,2 mln dolarów amerykańskich w gotówce niezadeklarowanej przez pasażerów. Wiele lotnisk zacieśniło kontrolę w sprawie „przemytu gotówki”. Po zidentyfikowaniu śladów za pomocą Międzynarodowego Systemu Identyfikacji Walut, celnicy przeprowadzili precyzyjne interwencje.

Według informacji zamieszczonych w gazecie Punch, od stycznia do lipca 2025 roku nigeryjska Służba Celna (NCS) przeprowadziła specjalne operacje na głównych lotniskach całego kraju, przejmując łącznie 2,209 mln dolarów amerykańskich gotówki, niezadeklarowanej zgodnie z przepisami przez pasażerów. Dotyczy to trzech głównych węzłów lotniczych: Międzynarodowego Lotniska Murtala Mohammeda w Lagos, Międzynarodowego Lotniska Namdi Azikiwe w Abuja oraz Międzynarodowego Lotniska Kanomaram Aminu Kano.

Zgodnie z szczegółowymi informacjami o przypadkach ujawnionymi przez celną, marzec tego roku stał się okresem szczytowym działań prawnych:

Największą jednokrotną sprawą dotyczącą pieniędzy było zatrzymanie w lotnisku w Kano. Pasażer wjeżdżający z Arabii Saudyjskiej schował 1,1549 miliona dolarów amerykańskich i 135 900 riali saudyjskich w pudełku z daktylami. Urzędnicy celnicy na miejscu zatrzymali przedmioty po wykryciu nieprawidłowości za pomocą skanowania rentgenowskiego. Osoby zamieszane w sprawie zostały pociągnięte do odpowiedzialności karnej i skazane. Nielegalnie zdobyte zyski zostały przekazane do Komisji ds. Przestępstw Ekonomicznych i Finansowych (EFCC) i ostatecznie będą skonfiskowane przez rząd federalny.

W Abudży w porcie lotniczym w tym samym czasie wykryto kolejny ukryty przypadek: w pozornie zwykłym kartoniku jogurtu ukryto 193 000 dolarów w gotówce, które pochodziły z "specjalnego przedziału" pasażera przybywającego z Dżiddy. W porcie lotniczym w Lagos funkcjonariusze służb policyjnych wielokrotnie wykryli również oszustwa: w marcu pasażer przybywający z Południowej Afryki fałszywie zadeklarował, że posiada jedynie 279 000 dolarów amerykańskich, jednak celnicy znaleźli dodatkowe 299 000 dolarów (łącznie 578 000 dolarów) w kilku jego paczkach, co stanowi poważne naruszenie przepisów. We wrześniu stwierdzono, że podróżny wylatujący zadeklarował jedynie 6 000 dolarów, ale faktycznie przy sobie miał 29 000 dolarów, co wyraźnie naruszyło nigerijskie przepisy dotyczące deklarowania waluty.

W lipcu lotnisko Kano wykryło również przypadek przemytu mieszaniny walut: pasażer powracający z Arabii Saudyjskiej przewoził kombinację walut obcych o wartości około 654 milionów nair, w tym 420 900 dolarów amerykańskich, 3,9465 miliona franków CFA, 224 000 franków CFA oraz 5825 euro. Po zidentyfikowaniu przez celnę śladów za pomocą systemu International Currency Identification, przeprowadzono precyzyjną interwencję.

W odpowiedzi na ostatni gwałtowny wzrost liczby zaostrzeń, Pius Ujubunu, wysoki rangą członek Nigerian Association of Licensed Customs Agents (ANLCA), dokonał analizy i zaznaczył: "Powszechne występowanie takich przypadków jest w istocie sygnałem niezrównoważenia polityki fiskalnej i podatkowej – gdy koszt legalnych kanałów jest zbyt wysoki lub procedury są skomplikowane, nieuchronnie prowadzi to do powstawania nielegalnych przepływów kapitału." Zasugerował, by rząd zoptymalizował politykę zarządzania walutowego, kierując społeczeństwo do dobrowolnego przestrzegania prawa poprzez uproszczenie procedur deklaracyjnych i zmniejszenie obciążenia związanego z ich realizacją.

Dr. Segon Musa, wiceprzewodniczący Narodowego Stowarzyszenia Celników Przewoźników Transportu Lądowego (NAGAFF), podkreślił znaczenie promocji prawa: „Obecne rozpowszechnienie przepisów wśród zwykłych pasażerów jest wyraźnie niewystarczające!” Wezwał celnictwo do współpracy z liniami lotniczymi i biurami podróży w celu przeprowadzenia ogólnokrajowej kampanii edukacyjnej, a także domagał się dogłębnych badań nad źródłem zaangażowanych środków finansowych, mówiąc: „Osoby łamiące prawo muszą zapłacić wystarczająco wysoką cenę, by wytworzyć skuteczny odstraszający skutek”. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Nigerii, jeśli pasażer przewozi ponad 10 000 dolarów amerykańskich (lub inną równoważną walutę zagraniczną) przy wjeździe lub wyjeździe z kraju, musi uzyskać od linii lotniczej formularz „Oświadczenie dotyczące gotówki" i wypełnić go zgodnie z prawdą.

Rzecznik Nigerijskiej Służby Celnej potwierdził: "Wszystkie legalne kanały deklaracyjne są niezablokowane. Zachęcamy pasażerów, by wypełniali swoje obowiązki korzystając z odpowiednich kanałów – ukrywanie deklaracji nie tylko prowadzi do grzywien i konfiskaty, ale może również skutkować postawieniem zarzutów karnych." Jako jedna z największych gospodarek Afryki, Nigeria od dawna boryka się z problemem nielegalnych przepływów walutowych. Dane celné wskazują, że łączna wartość niezadeklarowanej gotówki zatrzymanej w 2024 roku wyniosła około 1,8 miliona dolarów amerykańskich, a w pierwszych siedmiu miesiącach 2025 roku przekroczyła ten poziom, co wskazuje, że presja związana z nadzorem nad funduszami przekraczającymi granice dalej rośnie. Ten szereg działań wiąże się również z krajową strategią promowania przez kraj reform na rzecz przejrzystości gospodarczej.